Wat is psychosomatische oefentherapie en hoe werkt het?
Lisa Mols is sinds 2015 werkzaam bij FysioSluijters. Ze behandelt voornamelijk mensen met spanningsklachten. Daarbij valt te denken aan bijvoorbeeld hyperventilatie, slaapproblemen of concentratie- en geheugenproblemen. Ook mensen met bekken- en stuitklachten en chronische pijnklachten kunnen bij haar onder behandeling. In dit interview vertelt Lisa meer over psychosomatische oefentherapie, waarom ze dit als specialisatie gekozen heeft en wat het precies inhoudt.
De inspiratie om psychosomatische oefentherapie te volgen
“Door mijn opleiding heb ik geleerd om beter naar mezelf te kijken. Ik heb zelf lang last gehad van vermoeidheid en ik kwam erachter dat ik veel van mezelf vroeg en de druk continu te hoog opvoerde voor mezelf. Toen ik dat stukje zelfreflectie door had, ging het mij ook meer interesseren. Ik heb een jaar psychologie gestudeerd, wat heel interessant was, maar ik wilde de praktische kant op. Ik wilde het verband tussen hoofd en lijf beter begrijpen. Toen ben ik psychosomatische oefentherapie gaan doen. Ik ben ontzettend blij dat ik deze opleiding heb gedaan, omdat ik nu veel dieper op bepaalde klachten kan ingaan. Heeft iemand last van hoofdpijn? Dan was ik voorheen alleen gericht op het fysieke aspect en leerde ik de cliënt altijd om de nek/schouder regio te ontspannen.
Als psychosomatisch oefentherapeut vraag ik nu door om erachter te komen waar de klacht precies vandaan komt. Spelen er meer dingen mee, zoals bijvoorbeeld een te hoge werkdruk of bepaalde karaktereigenschappen. Daardoor kun je niet alleen het gevolg aanpakken maar ook de oorzaak van de klachten. Ik vind het ontzettend fijn dat ik mensen nu beter kan helpen en de oorzaak van de klacht inzichtelijk kan maken voor de cliënt.
Als psychosomatisch oefentherapeut leer je kijken naar verschillende factoren. Je kijkt niet alleen naar het lichaam en het medische maar ook naar sociale en emotionele factoren. Hoe gaat het op het werk, hoe is de thuissituatie, zijn er stressvolle situaties of is er sprake van perfectionisme of onzekerheid. Of is er sprake van een ingrijpende operatie of ziekte? Dit zijn factoren die ervoor kunnen zorgen dat iemand uit balans raakt en klachten ontwikkelt. Als psychosomatisch oefentherapeut leer je dus naar het complete plaatje te kijken van iemand. We kijken naar waar iemand last van heeft in de context van zijn of haar leven.”
Hoe gaat de psychosomatisch oefentherapeut te werk?
Voorafgaand aan het behandeltraject begin ik altijd met een anamnese. Ik kijk dan wat het probleem is en hoe lang dit probleem al gaande is. Vervolgens kijk ik naar de stressoren die hierbij een grote rol spelen. Gaat het om een specifieke gebeurtenis of alledaagse dingetjes? Deze breng ik dan in kaart. Ik kijk wat voor aanpak het beste bij de cliënt past. Ik ga dan van start om uit te leggen hoe het brein met het lijf kan samenwerken en hoe we dat kunnen beïnvloeden. Vaak heeft het te maken met een disbalans in het leven. De volgende stap is te werken aan het leren ontspannen en het stukje zelfreflectie. Ik zeg weleens het ‘ontmoeten’ van de dingen die je uit balans brengen. Dit gebeurt op een ongedwongen en ontspannen manier. Ik leer de cliënt om de lat wat lager te leggen en om een betere copingstijl te hanteren waarmee de cliënt zijn of haar leven weer in balans kan brengen.”
Welke klachten kunnen door een psychosomatisch oefentherapeut behandeld worden?
“Ik zie voornamelijk mensen met mentale klachten zoals slaapproblemen, vermoeidheid, afname van concentratie en geheugen, prikkelbaarheid en piekeren. Fysieke klachten komen vaak voor in de vorm van hoofdpijn, ademhalingsproblemen en diverse klachten over het lichaam (rug, nek, schouder en het hele romp gebied).. Wordt er niks gedaan aan deze klachten, dan kan dit leiden tot ernstige slaapproblemen, chronische vermoeidheid of zelfs tot een burnout. Veel mensen voelen zich verantwoordelijk om ondanks klachten toch te blijven presteren op het werk en om het huishouden draaiende te houden. Als de draaglast te hoog wordt, kan het lichaam opeens zeggen: nu ben ik er klaar mee. Nu luister je naar mij.”
Wat onderscheidt psychosomatische oefentherapie van andere behandelingen?
“De psychosomatiek is een ontzettend breed gebied. Ik heb een gereedschapskist vol behandeltechnieken. We kijken niet alleen naar waar iemand fysiek last van heeft, maar ga nog een stapje verder. Er zijn verschillende technieken die ik in kan zetten zoals mindfulness, ademhalingstherapie, cognitieve therapie en acceptance and commitment therapie. Deze technieken leren de cliënt met stress om te gaan en kunnen inzicht geven in de manier waarop ze met problemen omgaan en hoe het eventueel anders kan. Ik kijk ook welke techniek het beste bij welke persoon werkt. Zo pak ik zowel het cognitieve als het emotionele aspect aan.
Psychosomatische oefentherapie geschikt voor alle leeftijden
“Iedereen, ongeacht leeftijd kan spanningsklachten krijgen. Ik heb kinderen met hoofd- en buikklachten voorbij zien komen, tot jongvolwassenen, ouderen en zelfs mensen van negentig die spanningsgerelateerde klachten hadden. Zeker in deze maatschappij, waarbij de verwachtingen hoog zijn, zie ik steeds meer mensen met spanningsproblemen. Het is belangrijk dat mensen time out kunnen nemen en naar de behoefte van hun eigen lichaam luisteren en daar ook naar handelen.”
